Η Σοφία Νοητή γεννήθηκε στον Πειραιά και η καταγωγή της είναι από την Σαλαμίνα. Πήρε τα πρώτα ακούσματα απο τον πατέρα της, ο οποίος έπαιζε κιθάρα, μαντολίνο και τραγουδούσε. Σε ηλικία 13 χρονών ξεκίνησε μαθήματα κιθάρας και έμαθε αυτοδίδακτα φυσαρμόνικα. Από μικρή ηλικία, το όνειρό της ήταν να γίνει δασκάλα και πιανίστα. Στην εφηβεία της δίδαξε αγγλικά, ενώ πολλά χρόνια αργότερα, μέσα από τις σπουδές της στην μουσική και το κλασσικό τραγούδι στράφηκε στην μουσική εκπαίδευση.
Το 1982 μετακομίζει στην Αθήνα ξεκινάει μαθήματα κλασσικού τραγουδιού με την Καίτη Παπαλεξοπούλου στο Εθνικό Ωδείο, ενώ παράλληλα σπουδάζει Θεωρητικά της μουσικής.
Το 1990 γνωρίζει την Δέσποινα Κάτσαρη, μία εμπνευσμένη δασκάλα, που καθόρισε την πορεία της Σοφίας, ώς τραγουδίστρια και ώς δασκάλα.
Το 1993 ξεκίνησε να διδάσκει τραγούδι.
Η καλλιτεχνική της πορεία ξεκίνησε με τον Νικόλα Ασιμο το 1983, παίζοντας ροκ, σόλο κιθάρα-φωνή, σε ροκ κλαμπ στα Εξάρχεια και στην συνέχεια συνεργάστηκε με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου.
Το 1992 συνάντησε τον Μάρκο Αλεξίου, την σημαντικότερη μορφή της Ελληνικής Τζαζ, ο οποίος, διακρίνοντας το ταλέντο της, την παρότρυνε να ασχοληθεί με την Τζαζ, δίνοντάς της την ευκαιρία να παίξει με το τρίο του (Γιώργο Φιλιππίδη, μπάσο και Σπύρο Παναγιωτόπουλο, ντραμς), μιά σειρά από live σε διάφορα κλαμπς της Αθήνας και της Ελλάδας. Από εκεί ξεκινά η ουσιαστική ενασχόλησή της με την Τζαζ και οι συχνές εμφανίσεις της στα Τζαζ κλαμπς της Αθήνας.
Με τον τζαζ πιανίστα Γιώργο Κοντραφούρη, μαθητή του Μάρκου, έπαιξαν ως duo, πιάνο-φωνή, επί σειρά 11 ετών (1992-2003). Παράλληλα, έπαιξε ροκ και μπλουζ με καλλιτέχνες της ροκ σκηνής: τους Σπυριδούλα, τον Αντώνη Τουρκογιώργη και τον Κλέωνα Αντωνίου.
Από το 1993 ξεκίνησε να κάνει μόνιμες, σχεδόν, εμφανίσεις σε δύο ιστορικά τζαζ-κλαμπ της Αθήνας, το Παράφωνο Jazz Club και το Half Note Jazz Club.
Εμφανίστηκε στην τηλεόραση, στο Jazz Club του Τρίτου, και σε διάφορες εκπομπές της ΕΡΤ και συνεργάστηκε με την Athens Big Band.
Εχει λάβει μέρος σε γνωστά φεστιβάλ Τζαζ στην Ελλάδα, όπως αυτό της Τεχνόπολης, με τους Σπυριδούλα σε μία rock-blues εμφάνιση, στο Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, στο Jazz+Πράξεις, σε μία βραδυά με τρείς φωνές, μαζί με την Σαββίνα Γιαννάτου και την Γεωργία Συλλαίου, στο Aqua Jazz Festival.
Συνεργάστηκε ως μουσικός και δασκάλα φωνητικής προετοιμασίας με το Θέατρο Σαλαμίνας «Ο Ευριπίδης», σε παραστάσεις αρχαίου δράματος για 8 χρόνια, όπως επίσης, στην παράσταση «Φαίδρα» της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου.
To 1997 δημιούργησε το Τμήμα Τζαζ του Ωδείου Ατενέουμ με τον Γιώργο Κοντραφούρη και τον Σύλβιο Σύρρο.
Το 2007 ξεκίνησε να διδάσκει Σύγχρονο και Τζαζ Τραγούδι στο Ωδείο Τέχνης Γιώργος Φακανάς, όπου παρέμεινε μέχρι το 2020.
Συνεργάστηκε με το YFG, το γκρούπ του Γιώργου Φακανά με την Λουκία Παλαιολόγου.
Από το 2020 και μετά διδάσκει ιδιαίτερα μαθήματα τραγουδιού, σύγχρονου και τζαζ.
Σπουδές
-
SLS Teacher Training Vocal Program: πρόγραμμα για την Εκπαίδευση Δασκάλων Φωνητικής, το οποίο παρακολούθησε για τέσσερα χρόνια. Φέρει τον πιστοποιημένο τίτλο "Speech Level Singing Certified Instructor". Το Speech Level Singing International ιδρύθηκε από τον Seth Riggs, κορυφαίο δάσκαλο και συγγραφέα του βιβλίου «Singing for the Stars» .
-
Δίπλωμα Μονωδίας (Κλασικού Τραγουδιού) με Άριστα, Ωδείο Γλυφάδας (London College of Music) με την Δέσποινα Κάτσαρη (Mozarteum Academy of Music), ειδίκευση στην ιταλική σχολή bel anto/verismo.
-
Θεωρητικά της Μουσικής στο Εθνικό Ωδείο
Η Σοφία έχει παρακολουθήσει master-classes, ιδιαίτερα μαθήματα και πολύμηνα επιμορφωτικά προγράμματα για: την τεχνική της φωνής, την λογοθεραπεία, την ορθοφωνία, την τέχνη του λόγου, την τζαζ, την δημιουργική γραφή, την ενορχήστρωση, την ψαλτική, στην Ελλάδα και το εξωτερικό:
-
Ορθοφωνία με τον αείμνηστο Νίκο Παπακωνσταντίνου. ηθοποιό, δάσκαλο και συγγραφέα του βιβλίου «Αγωγή του Λόγου»
-
Λογοθεραπεία, Σειρά σεμιναρίων διάρκειας ενός χρόνου πάνω στην μέθοδο Voicecraft της Jo Estill (EVT/Estill Voice Training) με την Λογοπαθολόγο Ελντα Κουτσουμπάκη.
-
Μaster-classes για Circle Singing και Φωνητικό Αυτοσχεδιασμό με τον Bobby McFerrin, Νέα Υόρκη
-
Αυτοσχεδιασμό Μaster classes και ιδιαίτερα μαθήματα με την Rosana Eckert (UNT) στο Los Angeles, workshops και ιδιαίτερα μαθήματα με την Sheila Jordan, τον τρομπονίστα Ed Byrne, τον Μάρκο Αλεξίου.
-
Τζαζ πιάνο για δύο χρόνια με τον Δημήτρη Καλαντζή και την Michele Weir.
-
Αrranging One (ενορχήστρωση για Rhythm Section), του Berklee Online Music School.
-
Δημιουργική Γραφή επιμορφωτικό πρόγραμμα E-Learning του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
SPEECH LEVEL SINGING
Από το 2006 ξεκινάει την σπουδή της πάνω στην Tεχνική της Φωνής Speech Level Singing (SLS) κάνοντας ιδιαίτερα μαθήματα online αλλά και σεμινάρια σε Αμερική και Ευρώπη με τους Wendy Parr, Dean Kaelin,, Greg Enriquez, όπως και τον Seth Riggs τον οποίον γνώρισε στο Λος Αντζελες το 2007, κατά την διάρκεια του SLS Summer Vocal Program.
Στη συνέχεια, σπούδασε για τέσσερα χρόνια το πρόγραμμα Teacher Training, στο Speech Level Singing International (SLS), Παγκόσμιο Εκπαιδευτικό Οργανισμό με επιστημονικό Πρόγραμμα Κατάρτισης και Εκπαίδευσης Δασκάλων Φωνητικής για όλα τα στύλ μοντέρνου τραγουδιού, απ' όπου πήρε πιστοποίηση σπουδών, Speech Level Singing Certified Instructor.
Με τον Σεθ Ριγκς, τον ιδρυτή του Speech Level Singing, Los Angeles, 2007.
Το SLS ιδρύθηκε στο Λος Αντζελες από τον Seth Riggs, ένας από τους κορυφαίους δάσκαλους τραγουδιού παγκοσμίως, και δάσκαλος διάσημων καλλιτεχνών όπως: Stevie Wonder, Michael Jackson, Al Jarreau, Dee Dee Bridgewater, Beyonce, Tina Turner, Ray Charles, Barbara Straisand κ.α.
Η Σοφία Νοητή βρίσκεται σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο ταξίδι, συνεργαζόμενη σε ατομικές συνεδρίες, σε εργαστήρια και masterclasses, και με αυτόν τον τρόπο, επεκτείνει τον τρόπο με τον οποίο διδάσκει, ώστε να είναι πιο αποτελεσματική και πιο ολιστική.
Το τραγούδι σε επίπεδο ομιλίας είναι το να σταματήσεις να προσπαθείς να «φτάσεις» σε οποιοδήποτε τονικό ύψος της έκτασής σου.
Με άλλα λόγια - ο λάρυγγας πρέπει να παραμένει στο γενικό επίπεδο όπου μιλάς - εξ ου και το Speech Level Singing, που σημαίνει Τραγούδι σε Επίπεδο Ομιλίας.
Η σωστή εφαρμογή του τραγουδιού σε επίπεδο ομιλίας εξαλείφει τα διαλείμματα μεταξύ της στηθικής και της κεφαλικής φωνής, αυξάνει το εύρος καθώς και την ευκολία με την οποία τραγουδάτε - όλα τα απαραίτητα για το τραγούδι χωρίς να καταστρέψετε τη φωνή σας, καθώς και για μια επιτυχημένη καριέρα στο τραγούδι.
Ο Σεθ Ρίγκς επιρρεασμένος απο διάσημους Ιταλούς τραγουδιστές κατά την διάρκεια της περιόδου του bel canto, μιας δεξιοτεχνικής τεχνικής που χρησιμοποιεί την φωνή με πλήρη ομοιογένεια, με φυσικό τρόπο. Η ένταση της φωνής είναι η ικανότητα των φωνητικών χορδών να αντιστέκονται στην πίεση του αέρα, και αυτό κάνει τα πράγματα πιο σαφή.
Η τεχνική στοχεύει στο να εξαφανίσει τα περάσματα της φωνής (passaggio/break/bridge), δηλαδή την μετάβαση της φωνής απο την μία περιοχή της έκτασης στην άλλη, με ένα καθαρό legato (δέσιμο).
Οραμα: Η Τάξη Τζαζ Τραγουδιού
Η Σοφία ξεκίνησε να διδάσκει το 1993 παράλληλα με τις σπουδές της στο κλασικό τραγούδι. Δίδαξε στο ωδείο των Νίκου και Βασίλη Σπυρόπουλου (των Σπυριδούλα) και μετά στο Ωδείο του Γιώργου Μεταλληνού.
Το 1997, η Λούλη Ψυχούλη, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ωδείου Ατενέουμ και διάσημη αρχιμουσικός, η πρώτη γυναίκα μαέστρος στην Ελλάδα, άκουσε την Σοφία σε ζωντανή εμφάνισή της, στο Θησείο με το κουιντέτο του Δημήτρη Βασιλάκη. Σε άμεσο χρονικό διάστημα, εντός λίγων ημερών, η Ψυχούλη της πρότεινε να διδάξει Τζαζ Τραγούδι στο ωδείο.
Το όραμα της Σοφίας προέκυψε από την ανάγκη να καλυφθεί το κενό της τζαζ φωνητικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και να δημιουργήσει εκπαιδευτική ομάδα για το Τζαζ Τραγούδι. Αυτό την έκανε να προτείνει να δημιουργηθεί ένα Τζαζ Τμήμα ολοκληρωμένων σπουδών, που να περιλαμβάνει όλα τα θεωρητικά μαθήματα και όλα τα όργανα. Πρότεινε στον Γιώργο Κοντραφούρη να αναλάβει το πιάνο, τα θεωρητικά ο Σύλβιος Σύρρος και τα υπόλοιπα όργανα διάφοροι γνωστοί μουσικοί.
Αργότερα, το 2003, δίδαξε στο Ατενέουμ ο Μάρκος Αλεξίου για δύο χρόνια.
Σε αυτήν την πρωταρχική πρόταση για την δημιουργία τάξης τζαζ τραγουδιού στηρίχτηκε η ιδέα για την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου τμήματος τζαζ.
Η Λούλη Ψυχούλη αγκάλιασε αυτήν την ιδέα με ενθουσιασμό.
Η Σοφία ως η μοναδική τζαζ τραγουδίστρια της δεκαετίας του ΄90 και μία από τις καλύτερες δασκάλες φωνητικής μοντέρνου τραγουδιού (η μία και μοναδική αυτήν την εποχή στον τομέα της Τζαζ), είχε έναν μεγάλο αριθμό από μαθητές τους οποίους είχε εμπνεύσει η φωνή της με την κλασική τεχνική και τις ερμηνευτικές της ικανότητες σε διάφορα είδη μουσικής, γι' αυτό και οι περισσότεροι μαθητές της προέρχονταν από άλλα είδη μουσικής.
Με την αείμνηστη Λούλη Ψυχούλη σε εκδήλωση, στο Ατενέουμ, 1999
Πιστή στο όραμά της και για να ενισχύσει την τάξη της, με στόχο να στρέψει το ενδιαφέρον αυτών των μαθητών προς την Τζαζ, ξεκίνησε διδάσκοντας transcription από μεγάλες τραγουδίστριες και τραγουδιστές της Τζαζ, αφήνοντας την ίδια την μουσική να τους πείσει να εγγραφούν στο Τζαζ Τμήμα του Ωδείου. Καθε χρόνο, η Σοφία πήγαινε στο ωδείο αρκετούς νέους μαθητές για εγγραφή. Ο πρώτος που έκανε εγγραφή στο Ατενέουμ της οδού Ομήρου, ήταν ο Γιάννης Σκουλάς, μία σπουδαία φωνή.
Δίδαξε για δέκα χρόνια τζαζ τραγούδι, ρεπερτόριο της τζαζ, τεχνική της φωνής για την παραγωγή του τζαζ ήχου και του ιδιώματος της τζαζ, jazz phrasing, ερμηνεία, transcription, και ομαδικό μάθημα με την συνοδεία πιανίστα, όπου κάθε μαθητής εφάρμοζε όσα είχε διδαχθεί στα κόμματια πλέον, και μάθαινε πως να ανταποκρίνεται σε ένα ντούο για πιάνο και φωνή.
Από την τάξη αυτή πέρασαν γνωστοί πιανίστες που μοίραζαν τις γνώσεις τους απλόχερα στα παιδιά, όπως ο Δημήτρης Καλαντζής και ο Γιώργος Μικρός, κάνοντας συχνές συναυλίες εντός του ωδείου. Στόχος ήταν να γεννηθούν νέοι και κατηρτισμένοι καλλιτέχνες.
Με τον Γιώργο Κοντραφούρη το 2002 στον κήπο του Ατενέουμ
Από την τάξη της πέρασαν αρκετοί από τούς τραγουδιστές της νέας τζαζ/μπλουζ/εθνικ σκηνής, κάποιοι φοίτησαν για λίγο και έφυγαν καί άλλοι, δουλεύοντας σκληρά για 5 χρόνια, αποφοίτησαν με Δίπλωμα Τζαζ Τραγουδιού, όπως: Γωγώ Σωτηράκου (το πρώτο δίπλωμα τζαζ τραγουδιού που δόθηκε στην Ελλάδα), Βανέσσα Πεντογάλου, Ειρήνη Κωνσταντινίδη, Νάσια Γκόφα, Γιώτα Μαυρίδου κ.α.
Με την αείμνηστη καλλιτεχνική διευθύντρια του Ωδείου και Αρχιμουσικό Λούλη Ψυχούλη συνεργάστηκε με μεράκι και όραμα, παρουσιάζοντας προσωπικές, αλλά και μαθητικές, συναυλίες ιδιαίτερου μουσικού (ή και θεατρικού) χαρακτήρα, με ιδέες που προέρχονταν από την κοινή τους μουσική αισθητική, στην Αιθουσα Συναυλιών “La Divina”, του Ωδείου. Με προσήλωσή στον στόχο της για την ανάπτυξη της φωνητικής παιδείας στην χώρα, η τάξη Τζαζ Τραγουδιού της Σοφίας αποτέλεσε φυτώριο τραγουδιστών, συμβάλλοντας έτσι, καθοριστικά, στην διάδοση του Τζαζ Τραγουδιού στην Ελλάδα.
H εκπαιδευτική της δραστηριότητα συνεχίστηκε όταν το 2017 δημιούργησε ομάδα καθηγητών για ταχύρρυθμο επαγγελματικό τμήμα για τραγουδιστές, το PMVP (Professional Music Vocal Program), με ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών, σε συνεργασία με δύο καταξιωμένους και ιδιαίτερα δραστήριους επαγγελματίες στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης, τον αξέχαστο ντράμερ Νίκο Καπηλίδη και τον πιανίστα Γιάννη Παπαδόπουλο, πάντα με την πίστη ότι τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ανθρώπου προέρχονται από την ομαδική δουλειά, την σύμπνοια και την συναδελφικότητα.
Από αυτό το πρόγραμμα αποφοίτησε η Ελένη Δενδρινού μία ταλαντούχα και εργατική μαθήτρια, η οποία πέρασε στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ, Ολλανδία.
Mε μαθήτριες του PMVP σε στούντιο ηχογραφήσεων.
Στο κέντρο, ο αξέχαστος Νίκος Καπηλίδης, αριστερά ο Γιάννης Παπαδόπουλος. Τρίτη αριστερά η Ελένη Δενδρινού.
Με τις δυναμικές ζωντανές εμφανίσεις της, με την "άψογη τεχνική της και ένα σπουδαίο feeling", όπως αναφέρει ο Γιώργος Χαρωνίτης.
Συνεργάστηκε με τους πιο αξιόλογους μουσικούς της Ελληνικής Τζαζ Σκηνής, όπως, Μάρκο Αλεξίου, Γιώργο Κοντραφούρη, τον Δημήτρη Βασιλάκη, Νίκο Καπηλίδη κ.α.
'Επαιξε σε όλα τα τζαζ κλαμπ της Αθήνας και ενέπνευσε νέους τραγουδιστές να θέλουν να ασχοληθούν με το τραγούδι.
Η φωνή της έχει την ιδιομορφία και ικανότητα να αλλάζει ηχοχρώματα και να ενσωματώνει ήχους από jazz, classical, avant-garde, blues, rock, metal, punk, ethnic και folk, μία ικανότητα που συμπληρώνεται από την τεχνική της φωνής και το πάθος της, πέρα από πλαίσια, με οδηγό τα βαθειά συναισθήματά της, τις ευαισθησίες της, ακολουθώντας την μουσική που γεννιέται από αυτά.
Είναι μία ερμηνεύτρια που o Γιώργος Κοντραφούρης χαρακτήρισε "τραγουδίστρια της ψυχής".
Διακρίσεις
Εχει τιμηθεί απο τον Δήμο Σαλαμίνας για:
-
την Προσφορά της στο Ελληνικό Τραγούδι
-
την σύνθεση μουσικής για την Μήδεια του Ευριπίδη, Θέατρο Σαλαμίνας «Ευριπίδης»
-
την σύνθεση μουσικής για τους Πέρσες του Αισχύλου, Θέατρο Σαλαμίνας «Ευριπίδης»